Πανάδες: Τα... αναμνηστικά των διακοπών

Δευτέρα, 24 Αυγούστου 2015 Λένα Ιωαννίδου	ΠΡΟΣΩΠΟ

Μπορεί το χρώμα του καλοκαιριού να έχει αρχίσει ήδη να ξεθωριάζει για κάποιες, δεν συμβαίνει το ίδιο και με κάποιους επίμονους λεκέδες που εμφανίζονται στο πρόσωπο, το ντεκολτέ, τους ώμους και τα χέρια. Τι συνέβη; Δεν ήταν αρκετή η αντηλιακή προστασία που προσφέραμε στην επιδερμίδα ή μήπως πληρώνουμε... παλιές αμαρτίες; ; Ας δούμε τι συμβαίνει και τι μπορούμε να κάνουμε για να τις αντιμετωπίσουμε πριν αυτές εγκατασταθούν για καλά.

Πολλοί ύποπτοι, ένας ένοχος

Πανάδες ή μέλασμα, όπως είναι η επιστημονική τους ονομασία, είναι οι καφέ κηλίδες που σχηματίζονται στην επιφάνεια της επιδερμίδας, κυρίως μετά την έκθεσή μας στον ήλιο. Μέχρι σήμερα, δεν έχει δοθεί ικανοποιητική εξήγηση για τα ακριβή αίτια που προκαλούν αυτή τη βλάβη στα μελανινοκύτταρα του δέρματος. Αναμφίβολα, η κληρονομικότητα, οι ορμονικές διαταραχές (π.χ. λόγω εγκυμοσύνης, χρήσης αντισυλληπτικών χαπιών ή ορμονοθεραπείας κατά την κλιμακτήριο), η ηλικία, το φύλο -οι πανάδες, όπως και η κυτταρίτιδα, προτιμούν τις γυναίκες-, ο φωτότυπος και η φωτοευαισθησία σε φάρμακα και αρώματα, είναι παράγοντες που ευνοούν τη δημιουργία αυτών των ακίνδυνων μεν αλλά αισθητικά ενοχλητικών μελαγχρωματικών αλλοιώσεων του δέρματος. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις οι παράγοντες αυτοί δεν είναι ικανοί να προκαλέσουν από μόνοι τους οποιαδήποτε βλάβη στο δέρμα, χωρίς τη μεσολάβηση του ήλιου.

Οι ανοιχτοί... διακόπτες

Δυστυχώς, οι πανάδες απασχολούν ολοένα και περισσότερες γυναίκες, κάθε ηλικίας, έστω κι αν τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούν συστηματικά αντηλιακά προϊόντα, με μεγάλο μάλιστα δείκτη προστασίας. Ακούγεται αντιφατικό, η εξήγηση όμως υπάρχει. Οι πανάδες είναι ένα από τα ορατά σημάδια φωτογήρανσης. Μοιάζουν με τις ουλές που αφήνει πίσω του ένα παλιό τραύμα. Είναι γνωστό πως οι βλάβες που προκαλεί η υπερβολική έκθεση της επιδερμίδας στην υπεριώδη ακτινοβολία είναι πάντα αθροιστικές και η αρχή τους βρίσκεται στα παιδικά και νεανικά μας χρόνια. Ο κανόνας αυτός ισχύει και για τις πανάδες. Η βλάβη ξεκινά χρόνια πριν, στις βαθύτερες στιβάδες του δέρματος χωρίς εμείς να το αντιλαμβανόμαστε.

Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, μόλις δοθεί σήμα πως υπάρχει κίνδυνος από την υπεριώδη ακτινοβολία, τα κύτταρα ενεργοποιούν τους αμυντικούς τους μηχανισμούς. Ένας από αυτούς είναι η διέγερση των μελανινοκυττάρων, τα οποία, με τη βοήθεια του ενζύμου τυροσινάση, παράγουν και διοχετεύουν μελανίνη στα υπόλοιπα κύτταρα της επιδερμίδας. Στο νεανικό δέρμα, όπως πολύ παραστατικά μας έχουν εξηγήσει οι επιστήμονες της Procter & Gamble Beauty, τα μελανινοκύτταρα, μπροστά στην απειλή, «ανάβουν όλα μαζί» και, όταν δεν χρειάζεται να προστατέψουν άλλο την επιδερμίδα από τον ήλιο, «σβήνουν όλα μαζί», αναστέλλουν δηλαδή τη λειτουργία τους. Ωστόσο, κάποια από αυτά, για αδιευκρίνιστους λόγους, απορρυθμίζονται και αποφασίζουν να «αφήσουν τον διακόπτη για πάντα ανοιχτό». Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζουν να παράγουν μελανίνη, έστω κι αν ο κίνδυνος έχει περάσει. Κάπως έτσι γεννιούνται οι πανάδες. Εν κρυπτώ. Το «ταξίδι» τους προς την επιφάνεια της επιδερμίδας είναι αργό. Διαρκεί χρόνια. Όπως λένε οι ειδικοί, με το μπρούντζινο χρώμα που «κερδίζουμε» στα 20, «αγοράζουμε» τις πανάδες των 40. Διότι κάθε φορά που οι ακτίνες UV διαπερνούν ανεμπόδιστα -δηλαδή, χωρίς αντηλιακό-την επιδερμίδα, οι πανάδες που «παραμονεύουν» κάτω από την επιφάνειά της πολλαπλασιάζονται, το μέγεθος και η χρωματική έντασή τους αυξάνονται και τελικά γίνονται ορατές.

Σε αρχικό στάδιο, οι πανάδες αυτές, ακόμα κι αν εμφανιστούν το καλοκαίρι, ατονούν στη διάρκεια του χειμώνα και με την κατάλληλη αγωγή, σε συνδυασμό με υψηλή αντηλιακή προστασία, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην επανεμφανιστούν.

Με το πέρασμα του χρόνου -πολύ νωρίτερα όμως από τη γενετικά προγραμματισμένη φθορά των μηχανισμών παραγωγής μελανίνης, αποτέλεσμα της οποίας είναι οι γεροντικές κηλίδες-, οι πανάδες εγκαθίστανται πλέον μόνιμα στο πρόσωπο, στους ώμους, στο ντεκολτέ και στα χέρια, δηλαδή στα συχνότερα εκτεθειμένα στον ήλιο σημεία.

Προστασία παντός καιρού

Σε μια χώρα όπως η δική μας, οι ακτίνες του ήλιου μας βρίσκουν παντού -όχι μόνο σε αμμουδιές και παραλίες. Απλώς, το καλοκαίρι, μένοντας για ώρες κάτω από τον ήλιο, συχνά αμελώντας να ανανεώσουμε το αντηλιακό, γινόμαστε «εύκολοι στόχοι» για την υπεριώδη ακτινοβολία και αναγκάζουμε τους αμυντικούς μηχανισμούς των κυττάρων της επιδερμίδας να βρίσκονται σε διαρκή συναγερμό, με αποτέλεσμα, άλλοτε να μην προλαβαίνουν να επανορθώσουν τις βλάβες κι άλλοτε να απορρυθμίζονται και να κάνουν «λάθη», όπως συμβαίνει με την υπερπαραγωγή μελανίνης από τα μελανινοκύτταρα.

Η καθημερινή εφαρμογή αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας 365 μέρες το χρόνο, είναι ο μοναδικός τρόπος να εμποδίσουμε την εμφάνιση πανάδων ή, τουλάχιστον, να περιορίσουμε το μέγεθος και τη χρωματική τους ένταση, ιδίως αν υπάρχει προδιάθεση ή συντρέχουν ειδικοί λόγοι (φωτοευαισθησία, χρήση αντισυλληπτικών, εγκυμοσύνη, κλιμακτήριος κτλ.).

Στην αγορά των καλλυντικών υπάρχουν πολλά εξειδικευμένα προϊόντα, τα οποία είναι εμπλουτισμένα με ισχυρά αντιοξειδωτικά και υψηλό SPF για να προσφέρουν ολοκληρωμένη αντηλιακή προστασία, καθώς και με ενεργά συστατικά που δρουν με ήπιο τρόπο κατά των δυσχρωμιών.

«Σβήστε» τις πανάδες

Οι δερματολόγοι τονίζουν πως οι πανάδες εξαλείφονται ευκολότερα, όταν είναι "φρέσκες". Στην περίπτωση αυτή, οι λευκαντικές κρέμες, όπως συνήθως αποκαλούνται τα καλλυντικά που περιέχουν αποχρωματιστικά συστατικά και παράγοντες απολέπισης, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Η εξειδικευμένη σύνθεσή τους απαλύνει σταδιακά τη συσσωρευμένη μελανίνη, βελτιώνει τον χρωματικό τόνο της επιδερμίδας και προλαμβάνει τη μελλοντική εμφάνιση πανάδων και δυσχρωμιών. Πολλά από αυτά τα προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλον τον χρόνο, ακόμα και σε συνθήκες έντονης ηλιοφάνειας. Προτιμότερο όμως είναι η χρήση τους να γίνεται βράδυ, διαφορετικά, το πρωί θα πρέπει να συνοδεύονται από αντηλιακή κρέμα.

2014-01-28 3 λάθη που κοστίζουν ακριβά στην επιδερμίδα

2014-09-01 5+1 συστατικά στη μάχη κατά των κηλίδων

2015-03-01 Κάνει ορατά τα… αόρατα

2015-05-18 Ποιος φοβάται τις πανάδες του ήλιου;

Στο ίδιο μήκος κύματος με την επιδερμίδα του προσώπου οι ανάγκες της ευαίσθητης περιοχής γύρω από...  

Είναι, χωρίς αμφιβολία, τα συστατικά-πολυεργαλεία που προσφέρουν άμεσα ορατά αποτελέσματα στην όψη...  

Το δέρμα είναι ίσως το μοναδικό όργανο του ανθρώπινου σώματος που, όταν «δυσανασχετεί», αντιδρά....  

Λίγο οι αλλεργίες της άνοιξης που μπήκε επίσημα χθες, λίγο οι ρύποι της πόλης, συνήθως όμως, ένα...  

Η θερμοκρασία στην πόλη αρχίζει να ανεβαίνει. Kαι η επιδερμίδα, όσο και εμείς, θα αναζητά όλο και...  

Αν ξεχωρίζει για κάτι η σύγχρονη βιομηχανία της ομορφιάς είναι η πληθώρα των ενεργών συστατικών...  

Ενυδατώνουμε καθημερινά, και καλά κάνουμε, την επιδερμίδα. Όμως το να τροφοδοτούμε το δέρμα συστηματικά...