​Όταν ο σωματοφύλακας της επιδερμίδας ...σπάει

Παρασκευή, 10 Σεπτεμβρίου 2021 Λένα Ιωαννίδου	ΠΡΟΣΩΠΟ

Η φύση μας έχει παραχωρήσει στο δέρμα μας έναν σωματοφύλακα για να κρατάει… το καλό μέσα και να αφήνει το κακό έξω. Με λίγη φαντασία, κάπως έτσι θα περιγράφαμε τον ρόλο του προστατευτικού -ή επιδερμιδικού-φραγμού για τον οποίο πολύς λόγος γίνεται τελευταία. Ο σωματοφύλακας αυτός είναι σχεδόν αόρατος. Καταλαμβάνει το χώρο ανάμεσα στα κερατινοκύτταρα της επιφανειακής στιβάδας της επιδερμίδας γεμίζοντάς τον με ένα λιπαρό και ανθεκτικό στο νερό μείγμα λιπιδίων κυρίως (κεραμίδια (50%), χοληστερόλη (25%) και λιπαρά οξέα (10%)) που «στερεώνει» τα κύτταρα μεταξύ τους- όπως το τσιμέντο τα τούβλα. Μαζί με τα κερατινοκύτταρα και τους Φυσικούς Ενυδατικούς Παράγοντες (NMF) συνθέτει το υδρολιπιδικό φιλμ της επιδερμίδας.

Από το πόστο του, βοηθά στη συγκράτηση της υγρασίας στα κύτταρα -αποτρέπει δηλαδή την εξάτμιση των φυσικών αποθεμάτων νερού γνωστή ως Διαδερμική Απώλεια Νερού (TEWL-Transepidermal Water Loss).- και, το πιο σημαντικό, εμποδίζει εξωτερικούς εχθρικούς παράγοντες, όπως είναι τα βακτήρια, τα αλλεργιογόνα και οι περιβαλλοντικοί ρύποι, να διεισδύσουν στο δέρμα και να προκαλέσουν ερεθιστικές αντιδράσεις και ευαισθητοποίηση. Όσο παραμένει ακέραιος, είναι αυτός που εξασφαλίζει απαλότητα, λάμψη, λεία υφή και…ηρεμία στην επιδερμίδα, κάνοντάς την να μοιάζει με το τρυφερό δέρμα ενός μωρού.

Όμως, ο προστατευτικός φραγμός δεν μένει πάντα άθικτος. Εκεί έξω, υπάρχουν πολλοί εχθροί που μπορούν να απειλήσουν την ακεραιότητά του. Αν εξαιρέσουμε τη γενετική προδιάθεση, τη βιολογική γήρανση (μετά τα 45-50 ο φραγμός γίνεται πιο ευάλωτος), ορισμένες δερματολογικές παθήσεις (π.χ. ατοπία) , τις ακραίες κλιματολογικές συνθήκες (π.χ. κρύο και έλλειψη υγρασίας στον αέρα τον χειμώνα) και την αστική ρύπανση, τους περισσότερους εχθρούς τους...προσκαλούμε δυστυχώς εμείς, με το lifestyle μας, τις υπερβολές που κάνουμε και κυρίως με τον τρόπο που φροντίζουμε μερικές φορές την επιδερμίδα μας. Για παράδειγμα:

- Η πολύ συχνή απολέπιση

- Τα σκληρά σαπούνια ή προϊόντα καθαρισμού με υψηλά επίπεδα αφριστικών παραγόντων

- Οι τονωτικές λοσιόν με οινόπνευμα

- Η ηλιοθεραπεία χωρίς σωστή προστασία

- Προϊόντα περιποίησης με υψηλές συγκεντρώσεις αιθέριων ελαίων και συνθετικά αρώματα

- Το πολύ ζεστό νερό

- Η κατανάλωση αλκοόλ

- Το κάπνισμα…

… προκαλούν φθορές στον προστατευτικό φραγμό -κυρίως διασπούν τα λιπίδιά του με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μικρές, αόρατες ρωγμές, μέσα από τις οποίες η υγρασία μπορεί εύκολα να διαφύγει και να εισχωρήσουν στο δέρμα ερεθιστικοί παράγοντες. Ο διαταραγμένος φραγμός εκδηλώνεται με πολλά και διαφορετικά συμπτώματα: αφυδάτωση, ξηρότητα, κοκκινίλες, αίσθημα τσιμπήματος ή καψίματος κατά την εφαρμογή ενός καλλυντικού προϊόντος, ξεφλούδισμα , γενικά ευαισθητοποίηση της επιδερμίδας. Όταν παρατηρήσουμε ένα ή και περισσότερα από τα παραπάνω σημάδια σημαίνει ότι ο…σωματοφύλακάς μας έχει πρόβλημα. Ευτυχώς, όσο οι …παρεκτροπές μας είναι περιστασιακές, η ζημιά δεν είναι μόνιμη-οι φυσικοί επανορθωτικοί μηχανισμοί της επιδερμίδας καταφέρνουν να αποκαταστήσουν τις φθορές μέσα σε 2-4 εβδομάδες. Χρειάζονται όμως και τη δική μας βοήθεια , ιδίως όταν, μεγαλώνοντας, οι φυσικές αυτές διαδικασίες αρχίζουν να επιβραδύνονται .

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Σύμφωνα με τους δερματολόγους, μέχρι να ξεκινήσει η φυσική διαδικασία επανόρθωσης του προστατευτικού φραγμού της επιδερμίδας, η φροντίδα της χρειάζεται να είναι όσο γίνεται πιο απλή και πιο ήπια. Θα πρέπει, λένε, να της συμπεριφερόμαστε με μεγάλη προσοχή, σαν να έχουμε να κάνουμε με το δέρμα ενός μωρού. Προσπαθώντας λοιπόν να ανακαλύψουμε- μέσα στις καθημερινές μας συνήθειες- τα λάθη και κάποιους πιθανούς «ενόχους» που συνέβαλαν στην αποδυνάμωσή του, ας δούμε 5 αλλαγές που οφείλουμε να κάνουμε άμεσα στη ρουτίνα περιποίησης της επιδερμίδας μας.

1. Περιορίζουμε την απολέπιση. Η απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων σε καθημερινή βάση, συχνά με επιθετικά προϊόντα απολέπισης (scrub ή οξέα σε υψηλές συγκεντρώσεις) είναι ίσως ο Νο1 κίνδυνος διατάραξης του φραγμού, αφού τον απογυμνώνει από τα πολύτιμα λιπίδιά του και αφήνει την υγρασία να διαφύγει, οδηγώντας την επιδερμίδα σε αφυδάτωση, έλλειψη άνεσης και τραβήγματα. Για να επιτρέψουμε την επούλωση του φραγμού, καλό είναι να διακόψουμε τη χρήση τους για τουλάχιστον 2 εβδομάδες και στη συνέχεια, να τα επαναφέρουμε σταδιακά και με μέτρο-όχι πάνω από 3-4 φορές την εβδομάδα.
2. Χρησιμοποιούμε ήπια καθαριστικά. Για όσο νιώθουμε την επιδερμίδα να είναι «στεγνή» και να τραβάει, αποφεύγουμε τα προϊόντα καθαρισμού που ξεπλένονται με νερό και πιο πολύ εκείνα που κάνουν πλούσιο αφρό -σημάδι ότι περιέχουν θειικά άλατα- και τα αντικαθιστούμε με γαλακτώματα ή micellar waters που είναι σαφώς φιλικότερα προς την επιδερμίδα.
3. Ξεχνάμε το ζεστό νερό. Με τη θερμότητα τα τριχοειδή αγγεία διαστέλλονται αμέσως, αυξάνεται η εσωτερική θερμοκρασία του δέρματος και η επιδερμίδα στην επαφή της με τον ψυχρότερο αέρα του χώρου αφυδατώνεται, χάνοντας πολύτιμη υγρασία από τις ρωγμές του αποδυναμωμένου φραγμού. Ειδικά σε λίγο καιρό που ο καιρός θα αρχίσει να ψυχραίνει και ο φραγμός γίνεται μοιραία πιο εύθραυστος, ξεπλένουμε το πρόσωπό μας μόνο χλιαρό νερό.
4. Επιλέγουμε σωστά την ενυδατική μας κρέμα. Τον πιο ευεργετικό ρόλο στην αποκατάσταση του διαταραγμένου φραγμού παίζει φυσικά η ενυδατική κρέμα. Κριτήριο για την επιλογή της όμως δεν θα πρέπει να είναι η πλούσια υφή της-όπως συχνά νομίζουμε- αλλά συγκεκριμένα συστατικά που μιμούνται τα φυσικά λιπίδια της επιδερμίδας και τα αναπληρώνουν. Τέτοια συστατικά είναι τα ceramides, τα φυτικά έλαια-όχι όμως τα αιθέρια έλαια-, η βιταμίνη Ε, το λινολεϊκό/λινολενικό οξύ, η νιασιναμίδη, τα φωσφολιπίδια, το σκουαλένιο, οι φυτοστερόλες κ.α. και σήμερα πλέον τα συναντάμε σε hitech ενυδατικές φόρμουλες με λεπτόρρευστη, μη λιπαρή υφή που προσφέρουν εντατική επανόρθωση χωρίς να βαραίνουν την επιδερμίδα.
5. Φοράμε αντηλιακό κάθε μέρα. Οι ακτίνες UV συμβάλλουν όπως αναφέραμε στη φθορά του επιδερμιδικού φραγμού. Αλλά όταν ο φραγμός είναι ήδη αποδυναμωμένος και χωρίς την απαραίτητη αντηλιακή προστασία, απειλούνται πλέον άμεσα τα κύτταρα της επιδερμίδας: η έκθεσή τους στις περιβαλλοντικές επιθέσεις και το οξειδωτικό στρες, πυροδοτεί φλεγμονές και επιταχύνει τη διαδικασία γήρανσης.

Στο ίδιο μήκος κύματος με την επιδερμίδα του προσώπου οι ανάγκες της ευαίσθητης περιοχής γύρω από...  

Είναι, χωρίς αμφιβολία, τα συστατικά-πολυεργαλεία που προσφέρουν άμεσα ορατά αποτελέσματα στην όψη...  

Το δέρμα είναι ίσως το μοναδικό όργανο του ανθρώπινου σώματος που, όταν «δυσανασχετεί», αντιδρά....  

Λίγο οι αλλεργίες της άνοιξης που μπήκε επίσημα χθες, λίγο οι ρύποι της πόλης, συνήθως όμως, ένα...  

Η θερμοκρασία στην πόλη αρχίζει να ανεβαίνει. Kαι η επιδερμίδα, όσο και εμείς, θα αναζητά όλο και...  

Αν ξεχωρίζει για κάτι η σύγχρονη βιομηχανία της ομορφιάς είναι η πληθώρα των ενεργών συστατικών...  

Ενυδατώνουμε καθημερινά, και καλά κάνουμε, την επιδερμίδα. Όμως το να τροφοδοτούμε το δέρμα συστηματικά...