Άλλο κυτταρίτιδα, άλλο περιττό λίπος

Τετάρτη, 13 Απριλίου 2022 Λένα Ιωαννίδου	ΣΩΜΑ

«Λίπος» και «κυτταρίτιδα». Συχνά χρησιμοποιούμε τις δύο αυτές λέξεις σαν...συνώνυμες, όμως δεν είναι το ίδιο. Διαφέρουν ως προς τη δομή, τη λειτουργία αλλά και τη μορφολογία τους. Είναι σαν να συγκρίνουμε το χυμό του πορτοκαλιού με την υφή της φλούδας του. Το λίπος είναι απλώς ένα «συστατικό» του κοκτέιλ παραγόντων που προκαλούν την κυτταρίτιδα, μια πιθανή εκδήλωσή του. Μπορεί να επιδεινώσει την κυτταρίτιδα, αλλά δεν είναι η βασική αιτία της. Είναι απλώς ένας κρίκος σε μπλεγμένη αλυσίδα συνθηκών που οδηγεί σε αυτό το ανεπιθύμητο ψεγάδι- ας μην ξεχνάμε ότι η κυτταρίτιδα μπορεί να εντοπιστεί σε αδύνατες, κανονικές και υπέρβαρες γυναίκες. Ας δούμε όμως τι συμβαίνει κάτω από το δέρμα μας...

Τα μυστήρια των λιποκυττάρων

Το λίπος, ή λιπώδης ιστός, βρίσκεται σε διάφορα σημεία του ανθρώπινου σώματος, ενώ η θέση του κάτω από το δέρμα (στο ινώδες δίκτυο του συνδετικού ιστού μεταξύ του δέρματος και της μυϊκής μάζας) καθορίζεται από τις ορμόνες, τα οιστρογόνα και την τεστοστερόνη-γι’ αυτό, κάθε φύλο έχει τις δικές του συγκεκριμένες θέσεις συσσώρευσης λίπους. Τα λιποκύτταρα σχηματίζονται στο αναπτυσσόμενο έμβρυο κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της εγκυμοσύνης και αργότερα κατά την έναρξη της εφηβείας, όταν οι μπαίνουν σε λειτουργία οι ορμόνες του φύλου και αρχίζουν να διαμορφώνονται οι διαφορές στην κατανομή του λίπους μεταξύ ανδρών και γυναικών. Μετά την εφηβεία τα λιποκύτταρα παύουν να πολλαπλασιάζονται. ακόμα και όταν το σώμα αποθηκεύει περισσότερο λίπος ο αριθμός τους παραμένει ο ίδιος αλλά αυξάνεται το μέγεθος τους!

Ο λιπώδης ιστός αποτελείται από έναν από τους δύο τύπους λιποκυττάρων: λευκά ή καφέ. Τα λευκά λιποκύτταρα, που είναι και τα επικρατέστερα, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αποθήκευση ενέργειας και στον μεταβολισμό, στην παροχή θερμομόνωσης και την μηχανική απορρόφηση. Πρόκειται για μεγάλα κύτταρα στα οποία το 85% του όγκου τους καταλαμβάνεται από ένα μεγάλο σταγονίδιο λίπους. Τα καφέ λιποκύτταρα βρίσκονται σχεδόν αποκλειστικά στα νεογέννητα, καθώς είναι το μέσο του μωρού για να διατηρείται ζεστό μέχρι να αρχίσει η σίτιση. Τα ελάχιστα που έχουν απομείνει στο σώμα των ενηλίκων είναι μικρότερα, αποτελούνται από πολλά σταγονίδια λίπους και περιέχουν μεγάλο αριθμό μιτοχονδρίων τα οποία «καταναλώνουν» το λίπος μέσα στο κύτταρο για να παράγουν θερμότητα (θερμογένεση).

Ο τρόπος με τον οποίο το λίπος «μπαίνει» στο σώμα, πώς γίνεται η επεξεργασία του και πώς φτάνει στις θέσεις που κατοικεί είναι μια πολύπλοκη βιοχημική διαδικασία. Εμάς μας ενδιαφέρει περισσότερο το πώς και γιατί το λίπος μεταβολίζεται ως «καύσιμο» , συσσωρεύεται, ή γίνεται κυτταρίτιδα.

Από το λίπος στην κυτταρίτιδα

Όταν υπάρχει υπερβολική πρόσληψη θερμίδων, είτε από υδατάνθρακες, λιπίδια ή πρωτεΐνες, το παραπανίσιο λίπος, αυτό που δεν χρησιμοποιεί το σώμα μας, αποθηκεύεται στα κενά των λιποκυττάρων. Σε φυσιολογικές συνθήκες το λίπος αυτό κατανέμεται σε όλο το σώμα, με τάσεις όμως συσσώρευσης εκεί όπου το φύλο, ο σωματότυπος και η κληρονομικότητα υπαγορεύουν.

· Η κυτταρίτιδα θα σχηματιστεί πιο εύκολα στο γυναικείο δέρμα γιατί η φύση έχει σχεδιάσει διαφορετικά τη δομή του συνδετικού ιστού του. Το υγρό λίπος της υποδόριας στιβάδας συσσωρεύεται σε μικρούς θαλάμους- σαν μπαλόνια γεμάτανερό- τους οποίους δημιουργεί ο συνδετικός ιστός που τους περιβάλλει. Αυτές οι κάθετες, λεπτές ινώδεις συνδέσεις κολλαγόνου -ονομάζονται διαφράξεις (septae)-, «αγκυρώνουν» τους θαλάμους τόσο με το δέρμα όσο και με τον υποκείμενο μυ και με την ελαστικότητά τους εξασφαλίζουν ένα λείο, ομοιόμορφο δέρμα. Αλλά κάτω από την επίδραση συγκεκριμένων παραγόντων-ορμονικές διακυμάνσεις, lifestyle, γήρανση κ.α.-, ή όταν οι εναποθέσεις λίπους κάτω από το δέρμα είναι υπερβολικές, οι ίνες γίνονται σκληρές και άκαμπτες και οι θάλαμοι που γεμίζουν με το συσσωρευμένο λίπος αποκτούν μεγαλύτερο και πιο ακανόνιστο μέγεθος, με αποτέλεσμα να πιέζουν το δέρμα προς τα πάνω και να εμφανίζονται στην επιφάνειά του- κατά ...προτίμηση στους γοφούς, στους γλουτούς, στο πάνω μέρος των μηρών και μερικές φορές στα γόνατα- τα χαρακτηριστικά λακκάκια της κυτταρίτιδας.

· Η κυτταρίτιδα θεωρείται επίσης κληρονομική κατάσταση. Υπάρχουν σωματότυποι που θα εμφανίσουν κυτταρίτιδα ανεξάρτητα από το πόσο χαμηλό είναι το συνολικό σωματικό βάρος.

· Η κυτταρίτιδα μπορεί τέλος να αναπτυχθεί όταν η υπερβολική συσσώρευση λίπους, διαταράσσει τις ορμονικές και ενζυματικές λειτουργίες -μειώνονται τα επίπεδα των ενζύμων που ευνοούν τη λιπόλυση ή επιταχύνεται η βιοσύνθεση ενζύμων που ευνοούν τη λιπογένεση. Αυτός ο τύπος κυτταρίτιδας εντοπίζεται σε όλο το σώμα και συνδυάζεται πάντα με μέτριο ή σοβαρό πρόβλημα βάρους ενώ επιδεινώνεται από την καθιστική ζωή και τις κακές διατροφικές συνήθειες.

Tι μπορούμε να κάνουμε για να απαλλαγούμε από...

...το περιττό λίπος; Ο μαλακός και τόσο ενοχλητικός ιστός που «βλέπουμε» στον καθρέφτη, τον πιάνουμε στη μέση, στην κοιλιά, στους γλουτούς, στο εσωτερικό των μηρών, είναι το υποδόριο λίπος που, όπως λέει και το όνομά του, βρίσκεται κάτω από το δέρμα. Αυτόν τον τύπο λίπους μπορούμε να τον περιορίσουμε σημαντικά με μειωμένη πρόσληψη θερμίδων, σωματική άσκηση-επίσης βοηθούν και ορισμένες μη επεμβατικές θεραπείες λιπόλυσης με λέιζερ- , ενώ αν εντοπίζεται σε συγκεκριμένα σημεία -π.χ. «ψωμάκια»- μπορούμε να καταφύγουμε και στη λιποαναρρόφηση.

Υπάρχει και ένας άλλος τύπος λιπώδους ιστού που βρίσκεται βαθιά κάτω από τους μύες της κοιλιάς και περιβάλλει τα όργανά μας. Ονομάζεται σπλαχνικό λίπος και είναι αυτό που αν συσσωρευτεί, αυξάνει την περιφέρεια της μέσης, χωρίς ωστόσο να συνδέεται με τη δημιουργία κυτταρίτιδας. Αυτός ο τύπος λίπους δεν είναι «προσβάσιμος» για αφαίρεση με χειρουργική επέμβαση ούτε καταπολεμάται με «αδυνατιστικές» κρέμες. Μπορεί να μειωθεί μόνο με την άσκηση, τη σωστή διατροφή και έναν συνολικά υγιεινό τρόπο ζωής…

...την κυτταρίτιδα; Σε αντίθεση με το υποδόριο λίπος που συνδέεται κυρίως με την υψηλή πρόσληψη θερμίδων, η κυτταρίτιδα είναι συνήθως συνέπεια ενός ανθυγιεινού τρόπου ζωής-καθιστική ζωή, κάπνισμα κλπ.- ακόμη και αν αυτός δεν περιλαμβάνει απαγορευμένες τροφές. Στην πραγματικότητα η κυτταρίτιδα, δεν είναι "λίπος". Αποτελεί ουσιαστικά μέρος του ίδιου του δέρματος και για τον λόγο αυτόν, η απώλεια βάρους μπορεί μεν να μειώνει την περιεκτικότητα σε λίπος στο εσωτερικό των θαλάμων που λέγαμε παραπάνω, αλλά δεν βελτιώνει απαραίτητα την εμφάνιση της κυτταρίτιδας. Επίσης, δεν εξαλείφεται με την κλασική λιποαναρρόφηση, η οποία στοχεύει μόνο στο υποδόριο λίπος αλλά μπορεί να μειωθεί με άλλες, μη επεμβατικές θεραπείες όπως είναι οι ραδιοσυχνότητες και οι υπέρηχοι . Η κυτταρίτιδα μπορεί ως ένα βαθμό να αντιμετωπιστεί με άσκηση, ισορροπημένη διατροφή και γενικά, με ένα πιο υγιεινό lifestyle, όπως και με τη συστηματική εφαρμογή συμπυκνωμένων καλλυντικών συνθέσεων, με δραστικά συστατικά που ευνοούν τη φυσική διαδικασία λιπόλυσης.

Αγκώνες και γόνατα. Δύο περιοχές του σώματος που αντιστέκονται σθεναρά στις προσπάθειές μας να...  

Το ακαταμάχητο σύμβολο γοητείας και θηλυκότητας, αναδεικνύεται ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Για να διατηρήσουν...  

Ακόμη κι αν δεχτούμε πως η λεπτή από τη φύση της επιδερμίδα δημιουργεί τις ιδανικές προϋποθέσεις,...  

Ένα σπασμένο νύχι είναι απλά, ένα ενοχλητικό «ατύχημα». Όταν όμως γίνεται ... κατά συρροή, ίσως...  

Όσο οι χαμηλές θερμοκρασίες καλά κρατούν, η επιδερμίδα, μέσα σε βαριά ρούχα, υποφέρει και το δείχνει....  

Η άνοιξη είναι εδώ και η ιδέα ότι πολύ σύντομα θα χρειαστεί να αποκαλυφθούμε, μας εξιτάρει και συγχρόνως...  

Μιλάμε συνεχώς για το πώς θα διατηρήσουμε την επιδερμίδα του προσώπου μας νεανική, αλλά κατά κανόνα...