|
|
Δευτέρα, 16 Δεκεμβρίου 2013
Λένα Ιωαννίδου
|
|
|
|
|
Είναι αρχέγονα, πολυδύναμα, αλλά βρίσκονται «εν υπνώσει» . Οι προβολείς της κοσμητολογίας είναι στραμμένοι πάνω τους γιατί πιστεύεται ότι κρύβουν το μυστικό της αντιγήρανσης.
Όλα άρχισαν πριν από δέκα περίπου χρόνια με τη φήμη για την ύπαρξη μιας μυστηριώδους αντιρυτιδικής κρέμας η δράση της οποίας σχετίζεται με τα βλαστοκύτταρα (stem cells). Όταν η κρέμα αυτή κυκλοφόρησε στην Παρισινή αγορά, οι γυναίκες στήθηκαν στην ουρά για να πάρουν στα χέρια τους «την μεγαλύτερη καινοτομία των τελευταίων 30 χρόνων» όπως την αποκάλεσαν τα media. Σύμφωνα με την ιστορία -ή το μύθο - η αρχική φόρμουλα αναπτύχθηκε, με κάθε μυστικότητα, σε ένα βιοτεχνολογικό κέντρο ιατρικής έρευνας, υψίστης ασφαλείας, στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Εκεί γεννήθηκε το περίφημο «πολυπεπτίδιο 153» , το συστατικό που πρόλαβε να εξασφαλίσει κατ’ αποκλειστικότητα η εταιρία Voss για τη σύνθεση της Amatokin, της πρώτης αντιρυτιδικής κρέμας που, σύμφωνα με τους δημιουργούς της, ενεργοποιεί την αναγεννητική δύναμη των βλαστοκυττάρων της επιδερμίδας. Τη σκυτάλη πήρε η εταιρία ReVive με την Peau Magnifique, η οποία οφείλει τη δράση της –και προφανώς την υψηλή τιμή της-στην τελομεράση, ένα ένζυμο που «ξυπνά» τα ανενεργά βλαστοκύτταρα της επιδερμίδας. Ο Dior μπήκε κι αυτός στην κούρσα με την αντιρυτιδική σειρά Capture R60/80, με σύνθεση βασισμένη στην τεχνολογία Stemsome που προστατεύει τα βλαστοκύτταρα, τα ενισχύει και τα παρακινεί να ανακόψουν τη διαδικασία σχηματισμού ρυτίδων. Από τότε, όλες σχεδόν οι μάρκες καλλυντικών, μικρές και μεγάλες παρουσίασαν συνθέσεις με συστατικά που στοχεύουν στην προστασία ή την ενεργοποίηση των βλαστοκυττάρων.
Για ποια όμως βλαστοκύτταρα μιλάμε; Συνήθως, στο άκουσμα της λέξης το μυαλό μας πηγαίνει σε έμβρυα, νεογνά και τράπεζες βλαστοκυττάρων. Πώς λοιπόν συνδέονται όλα αυτά με την νεανική εμφάνιση της επιδερμίδας; Τίθεται ή όχι θέμα ηθικής δεοντολογίας ;
Από το έμβρυο ως την επιδερμίδα
Τα βλαστοκύτταρα χωρίζονται σε δύο ομάδες. Τα εμβρυϊκά και τα ενήλικα. Εμβρυϊκά ονομάζονται τα πρώτα 35-40 κύτταρα που εμφυτεύονται στο τοίχωμα της μήτρας, πέντε ημέρες μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου . Τα κύτταρα αυτά πολλαπλασιάζονται ταχύτατα και σταδιακά παίρνουν τη μορφή ιστών που αντιστοιχούν σε όργανα όπως η καρδιά, οι πνεύμονες, ο εγκέφαλος ή η επιδερμίδα. Με το τέλος της εγκυμοσύνης, τα βλαστοκύτταρα δεν χάνονται, αλλά παραμένουν «εν υπνώσει», κοντά στα όργανα που έχουν δημιουργήσει, έτοιμα να αναλάβουν δράση αν χρειαστεί να επανορθώσουν βλάβες ή να δημιουργήσουν νέους ιστούς.
Τα ενήλικα λοιπόν βλαστοκύτταρα και όχι τα εμβρυϊκά, είναι που κίνησαν το ενδιαφέρον των ερευνητών της καλλυντικής βιομηχανίας….
Χρυσές εφεδρείες
Τα ενήλικα βλαστοκύτταρα που διαθέτει η επιδερμίδα βρίσκονται στα βαθύτερα στρώματά της -στη βασική στιβάδα-, μέσα σε μια προστατευτική «κρυψώνα» που τα εμποδίζει να φτάσουν στην επιφάνεια και να απολεπιστούν, δηλαδή να πεθάνουν, όπως συμβαίνει με τα υπόλοιπα κύτταρα. Κι αυτό γιατί ο ρόλος τους είναι να επιδιορθώνουν τις φθορές των άλλων κυττάρων και να γεννούν νέα. Για παράδειγμα, αν κοπούμε, τα βλαστοκύτταρα σπεύδουν να επουλώσουν, να «κλείσουν» το τραύμα, παράγοντας νέα δερματικά κύτταρα.
Όσο περνά ο χρόνος, τα αποθέματα ενήλικων βλαστοκυττάρων μειώνονται και η αναγεννητική τους δύναμη εξασθενεί.
Αυτή την φθίνουσα κατάσταση φιλοδοξεί να αναστρέψει η κοσμητολογία και συγχρόνως να παρακινήσει τα βλαστοκύτταρα να αναλάβουν δράση, προς όφελος όμως της εμφάνισης της επιδερμίδας. Τι σημαίνει αυτό; Τα ενεργά συστατικά των καλλυντικών, «αφυπνίζουν» τα ανενεργά βλαστοκύτταρα και τα «πείθουν» να επουλώσουν τις ρυτίδες της επιδερμίδας-σαν να ήταν τραύματα- και να δημιουργήσουν νέα κύτταρα, απαλλαγμένα από το βάρος του χρόνου, την οξείδωση και το στρες.
Τα καλλυντικά περιέχουν βλαστοκύτταρα;
Όχι βέβαια. Εκτός από τα προβλήματα ηθικής φύσης που δημιουργούνται, τα βλαστοκύτταρα ανθρώπινης ή ζωικής προέλευσης είναι ζωντανοί ιστοί και δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο περιβάλλον μιας κρέμας ή ενός ορού. Τα καλλυντικά προϊόντα που κυκλοφορούν βασίζουν τη δράση τους σε εκχυλίσματα βλαστοκυττάρων φυτικής προέλευσης, με αντιοξειδωτικές κυρίως ουσίες -όπως είναι το φερουλικό οξύ ή η κερσετίνη-οι οποίες απομονώνονται με βιοτεχνολογικές μεθόδους.
|