Βλαστικά κύτταρα : πηγή ανανέωσης

Τρίτη, 7 Απριλίου 2015 Λένα Ιωαννίδου	EXPERT'S CORNER

Όλα άρχισαν πριν από δέκα περίπου χρόνια με τη φήμη για την ύπαρξη μιας μυστηριώδους αντιρυτιδικής κρέμας η δράση της οποίας σχετίζεται με τα βλαστικά κύτταρα ή βλαστοκύτταρα (stem cells). Όταν η κρέμα αυτή κυκλοφόρησε στην Παρισινή αγορά, οι γυναίκες στήθηκαν στην ουρά για να πάρουν στα χέρια τους «την μεγαλύτερη καινοτομία των τελευταίων 30 χρόνων» όπως την αποκάλεσαν τα media. Σύμφωνα με την ιστορία -ή το μύθο - η αρχική φόρμουλα αναπτύχθηκε, με κάθε μυστικότητα, σε ένα βιοτεχνολογικό κέντρο ιατρικής έρευνας, υψίστης ασφαλείας, στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Εκεί γεννήθηκε το περίφημο «πολυπεπτίδιο 153» , το συστατικό που πρόλαβε να εξασφαλίσει κατ’ αποκλειστικότητα η εταιρία Voss για τη σύνθεση της Amatokin, της πρώτης αντιρυτιδικής κρέμας που, σύμφωνα με τους δημιουργούς της, ενεργοποιεί την αναγεννητική δύναμη των βλαστοκυττάρων της επιδερμίδας. Από τότε, όλες σχεδόν οι μάρκες καλλυντικών, μικρές και μεγάλες παρουσίασαν συνθέσεις με συστατικά που στοχεύουν στην προστασία ή την ενεργοποίηση των βλαστοκυττάρων.

Για ποια όμως βλαστικά κύτταρα μιλάμε; Συνήθως, στο άκουσμα της λέξης το μυαλό μας πηγαίνει σε έμβρυα, νεογνά και τράπεζες βλαστοκυττάρων. Πώς λοιπόν συνδέονται όλα αυτά με την νεανική εμφάνιση της επιδερμίδας; Τίθεται ή όχι θέμα ηθικής δεοντολογίας ;

Από το έμβρυο ως την επιδερμίδα
Τα βλαστικά κύτταρα χωρίζονται σε δύο ομάδες. Τα εμβρυϊκά και τα ενήλικα. Εμβρυϊκά ονομάζονται τα πρώτα 35-40 κύτταρα που εμφυτεύονται στο τοίχωμα της μήτρας, πέντε ημέρες μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου . Τα κύτταρα αυτά πολλαπλασιάζονται ταχύτατα και σταδιακά παίρνουν τη μορφή ιστών που αντιστοιχούν σε όργανα όπως η καρδιά, οι πνεύμονες, ο εγκέφαλος ή η επιδερμίδα. Με το τέλος της εγκυμοσύνης, τα βλαστοκύτταρα δεν χάνονται, αλλά παραμένουν «εν υπνώσει», κοντά στα όργανα που έχουν δημιουργήσει, έτοιμα να αναλάβουν δράση αν χρειαστεί να επανορθώσουν βλάβες ή να δημιουργήσουν νέους ιστούς.
Τα ενήλικα λοιπόν βλαστοκύτταρα και όχι τα εμβρυϊκά, είναι που κίνησαν το ενδιαφέρον των ερευνητών της καλλυντικής βιομηχανίας….
Χρυσές εφεδρείες
Τα ενήλικα βλαστικά κύτταρα που διαθέτει η επιδερμίδα βρίσκονται στα βαθύτερα στρώματά της -στη βασική στιβάδα-, μέσα σε μια προστατευτική «κρυψώνα» που τα εμποδίζει να φτάσουν στην επιφάνεια και να απολεπιστούν, δηλαδή να πεθάνουν, όπως συμβαίνει με τα υπόλοιπα κύτταρα. Κι αυτό γιατί ο ρόλος τους είναι να επιδιορθώνουν τις φθορές των άλλων κυττάρων και να γεννούν νέα. Για παράδειγμα, αν κοπούμε, σπεύδουν να «κλείσουν» το τραύμα, παράγοντας νέα δερματικά κύτταρα.
Όσο περνά ο χρόνος, τα αποθέματα ενήλικων βλαστοκυττάρων μειώνονται και η αναγεννητική τους δύναμη εξασθενεί.
Αυτή την φθίνουσα κατάσταση φιλοδοξεί να αναστρέψει η κοσμητολογία ενισχύοντας την επιδερμίδα με ενεργά συστατικά που είτε «αφυπνίζουν» τα ανενεργά βλαστοκύτταρα και προστατεύουν το περιβάλλον τους, είτε μιμούνται τη δράση τους.

Τα καλλυντικά δηλαδή περιέχουν ανθρώπινα βλαστοκύτταρα;

Όχι βέβαια. Εκτός από τα προβλήματα ηθικής φύσης που δημιουργούνται, τα βλαστικά κύτταρα ανθρώπινης ή ζωικής προέλευσης είναι ζωντανοί ιστοί και δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο περιβάλλον μιας κρέμας ή ενός ορού. Τα καλλυντικά προϊόντα που κυκλοφορούν βασίζουν τη δράση τους σε εκχυλίσματα βλαστοκυττάρων φυτικής προέλευσης, τα οποία απομονώνονται με βιοτεχνολογικές μεθόδους. Με εικόνα και δομή παρόμοια με αυτήν των ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων, στοχεύουν στην επιτάχυνση του ρυθμού κυτταρικής ανανέωσης και τη δημιουργία νέων κυττάρων, απαλλαγμένων από το βάρος του χρόνου, την οξείδωση και το στρες. Συμβάλλουν στην αύξηση της σύνθεσης κολλαγόνου και ελαστίνης, στην "επούλωση" των ρυτίδων -σαν να ήταν τραύματα- και γενικά στην ανάπλαση της επιδερμίδας, παρακινώντας την να λειτουργήσει όπως παλιά....

Είναι γεγονός ότι κάποιες γυναίκες μεγαλώνουν πιο όμορφα από κάποιες άλλες. Γιατί; Διότι από καθαρή...  

Η υψηλή περιεκτικότητά της σε δραστικά συστατικά είναι η προφανής απάντηση. Όμως τα πράγματα δεν...  

Εδώ και αρκετά χρόνια, η βιομηχανία καλλυντικών, θέλοντας να συμβαδίσει με το πανίσχυρο πλέον trend του...  

«Διεισδύει σε βάθος, δρα στην καρδιά των κυττάρων…». Όλες έχουμε κάποια στιγμή αναρωτηθεί τι ακριβώς...  

Το πέρασμα στην ωριμότητα που σηματοδοτεί η δεκαετία των 50 συνοδεύεται από μία σειρά έντονων αλλαγών...  

Γιατί μιλούν όλοι για το μικροβίωμα; Τι γυρεύουν τα προβιοτικά στα καλλυντικά μας; Και γιατί η βιολογική...  

Αν οι εντυπωσιακές «λέξεις-κλειδιά» στην ετικέτα μιας καλλυντικής κρέμας ήταν η μόνη σας πηγή ενημέρωσης...