Μια πανοπλία για την επιδερμίδα

Τρίτη, 21 Ιουλίου 2015 Λένα Ιωαννίδου	EXPERT'S CORNER

Ο επιδερμιδικός φραγμός

Φανταστείτε την κερατίνη στιβάδα της επιδερμίδας σαν ένα τοίχο φτιαγμένο από 15-30 σειρές από τούβλα. Τα τούβλα είναι τα –νεκρά και έτοιμα να απολεπιστούν- κερατινοκύτταρα. Το «τσιμέντο» που περικλείει τα τούβλα και τα κρατά στη θέση τους είναι τα μεσοκυττάρια λιπίδια τα οποία μαζί με τα κερατινοκύτταρα και τους Φυσικούς Ενυδατικούς Παράγοντες (NMF) συνθέτουν τον υδρολιπιδικό φραγμό/φιλμ της επιδερμίδας. Η λειτουργία του είναι τριπλή: παγιδεύει τα μόρια του νερού περιορίζοντας την εξάτμισή του, προλαμβάνει την απώλεια των Φυσικών Ενυδατικών Παραγόντων και εμποδίζει την απορρόφηση επικίνδυνων χημικών ουσιών του περιβάλλοντος, από το δέρμα. Η ξηρότητα, η ευαισθησία, ο ερεθισμός, η φλεγμονή της επιδερμίδας δεν είναι άλλο από σημάδια φθοράς ή εξασθένισης (μετά τα 40) του επιδερμιδικού φραγμού της.

Ο όξινος μανδύας

Η επιδερμίδα είναι εκ φύσεως ολίγον …ξινή. Αυτό ουσιαστικά δηλώνει το περίφημο pH 5,5 που ακούμε συχνά από δερματολόγους και εταιρίες καλλυντικών. Περί τίνος όμως πρόκειται;

Ο όρος pH (potential Hydrogen ή ενεργός οξύτητα) επινοήθηκε στις αρχές του 20^ου αιώνα και δηλώνει το μέτρο οξύτητας ή αλκαλικότητας μιας χημικής ουσίας. Οι τιμές στην κλίμακα του pH ξεκινούν από το 0 και φτάνουν στο 14 . Από το 0 μέχρι το 6,9 είναι όξινες (γι αυτό το pH 5,5 της επιδερμίδας θεωρείται ελαφρώς όξινο), από το 7,1 και πάνω αλκαλικές, ενώ το pH 7 (του καθαρού νερού) χαρακτηρίζεται ουδέτερο. Το παράξενο με την κλίμακα αυτή είναι ότι πρόκειται για ένα δεκαδικό λογάριθμο , που σημαίνει ότι η διαφορά ακόμα και κατά 1 pH είναι τεράστια. Για παράδειγμα, ενώ ένα pH 4 είναι 10 φορές πιο όξινο από ένα pH 5 , ένα pH 3 είναι 100 φορές και ένα pH 2 1000 φορές πιο όξινο από ένα pH 5!

Ας πάμε τώρα στην επιδερμίδα. Η κερατίνη στιβάδα, το ανώτερο δηλαδή στρώμα της, αποτελεί τη φυσική και χημική γραμμή άμυνας μεταξύ δέρματος και περιβάλλοντος. Εκεί, με την παρουσία σμήγματος και ιδρώτα (γαλακτικό οξύ και αμινοξέα), «υφαίνεται» ένας όξινος υδρολιπιδικός μανδύας με pH που κυμαίνεται από 4 έως 5,5 , ο οποίος προστατεύει την επιδερμίδα εμποδίζοντας, λόγω ακριβώς της σύστασής του, την ανάπτυξη βλαβερών βακτηριδίων και μικροοργανισμών. Όταν το pH έχει τη βέλτιστη τιμή (5,5) , η επιδερμίδα είναι απαλή, ελαστική, ενυδατωμένη και λαμπερή.

Όταν, εξαιτίας εξωγενών παραγόντων αλλά και ενδογενών (ηλικία, διατροφή), το pH γίνεται πιο αλκαλικό, η επιδερμίδα εμφανίζει ξηρότητα, ευαισθησία στον ήλιο και σημάδια πρόωρης γήρανσης, ενώ αν γίνει πιο όξινο, εμφανίζει έντονη λιπαρότητα και ακμή. Η σοβαρότερη όμως συνέπεια, σε περίπτωση που το pH της επιδερμίδας αλλάξει και ο όξινος μανδύας της διαταραχθεί, είναι ότι το δέρμα γίνεται διαπερατό, χάνει την ικανότητά του να καταπολεμά τις μολύνσεις και τους στρεσογόνους περιβαλλοντικούς παράγοντες, με άλλα λόγια ανοίγει η «κερκόπορτα», με κίνδυνο να εισβάλλουν μικροοργανισμοί , αλλεργιογόνα και χημικές ουσίες .

pH: Μην το …ταράζετε χωρίς λόγο

Η διατήρηση του pH σε φυσιολογικές τιμές , εξαρτάται ,εκτός των άλλων και από τα προϊόντα περιποίησης που χρησιμοποιούμε. Σε γενικές γραμμές, η σύνθεσή τους θα πρέπει να είναι ισορροπημένη, με pH συμβατό προς το pH της επιδερμίδας. Τα επαναλαμβανόμενα peelings, ο υπερβολικός καθαρισμός, η παρατεταμένη χρήση στυπτικών τονωτικών λοσιόν με οινόπνευμα ή κοινών αλκαλικών σαπουνιών που δεν είναι σχεδιασμένα για το πρόσωπο και γενικά, καλλυντικά με pH κάτω από 5 και πάνω από 6, διαταράσσουν τον όξινο μανδύα της επιδερμίδας, προκαλώντας αφυδάτωση, ξηρότητα, φλεγμονή αλλά και χρόνια δερματικά προβλήματα.

Το φυσιολογικό pH της επιδερμίδας δεν θα πρέπει να αλλάζει παρά μόνο εάν υπάρχει ειδικός λόγος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το χημικό peeling, μια διαδικασία η οποία για να πραγματοποιηθεί απαιτεί την παρουσία συστατικών με χαμηλό pH, κάτω από το 5,5 της επιδερμίδας (συνήθως από 1,5 -3,5), όπως είναι τα διάφορα ΑΗΑ τα οποία καταστρέφουν τον όξινο μανδύα «ξεκολλώντας» τα επιφανειακά κύτταρα έτσι ώστε να απομακρύνονται ευκολότερα. Οι δερματολόγοι και οι επαγγελματίες αισθητικοί γνωρίζουν καλά ότι για να τον αποκαταστήσουν θα πρέπει, αμέσως μετά τη θεραπεία να επαναφέρουν με εξειδικευμένα προϊόντα, το pH της επιδερμίδας στις φυσιολογικές τιμές του.

2017-02-17 Η επιδερμίδα αγαπά το ...μασάζ

2021-09-24 Πόσο αλκοόλ αντέχει η επιδερμίδα μας;

2015-04-23 Λιπαρότητα, μήπως φταίμε κι εμείς;

Είναι γεγονός ότι κάποιες γυναίκες μεγαλώνουν πιο όμορφα από κάποιες άλλες. Γιατί; Διότι από καθαρή...  

Η υψηλή περιεκτικότητά της σε δραστικά συστατικά είναι η προφανής απάντηση. Όμως τα πράγματα δεν...  

Εδώ και αρκετά χρόνια, η βιομηχανία καλλυντικών, θέλοντας να συμβαδίσει με το πανίσχυρο πλέον trend του...  

«Διεισδύει σε βάθος, δρα στην καρδιά των κυττάρων…». Όλες έχουμε κάποια στιγμή αναρωτηθεί τι ακριβώς...  

Το πέρασμα στην ωριμότητα που σηματοδοτεί η δεκαετία των 50 συνοδεύεται από μία σειρά έντονων αλλαγών...  

Γιατί μιλούν όλοι για το μικροβίωμα; Τι γυρεύουν τα προβιοτικά στα καλλυντικά μας; Και γιατί η βιολογική...  

Αν οι εντυπωσιακές «λέξεις-κλειδιά» στην ετικέτα μιας καλλυντικής κρέμας ήταν η μόνη σας πηγή ενημέρωσης...