Επιδερμίδα: Μάντεψε τι κάνει τα βράδια….

Δευτέρα, 30 Νοεμβρίου 2015 Λένα Ιωαννίδου	EXPERT'S CORNER

Αφορμή για το σημερινό post στάθηκε μια ταινία κινουμένων σχεδίων! Το “Inside out” (ελληνικός τίτλος, «Τα μυαλά που κουβαλάς»), που είδα πρόσφατα, είναι μια εκπληκτική περιήγηση στον εγκέφαλο ενός μικρού κοριτσιού. Έτσι σκέφτηκα να κάνουμε κάτι ανάλογο. Μια νυχτερινή περιήγηση στον μικρόκοσμο των κυττάρων της επιδερμίδας μας. Γιατί τη νύχτα; Μα γιατί, εκείνες τις ώρες, όσο εμείς κοιμόμαστε, αυτά βρίσκονται σε πλήρη δράση, έχοντας αναλάβει το δύσκολο έργο αποβάλλουν τις συσσωρευμένες τοξίνες , να «ανασυνταχθούν» και να μας παραδώσουν μια επιδερμίδα ανανεωμένη, έτοιμη να αντιμετωπίσει τις περιβαλλοντικές επιθέσεις της επόμενης μέρας. Κάποιες φορές βέβαια κουράζονται. Και τότε αναλαμβάνουν δράση τα καλλυντικά.

Ξενάγηση στο κύτταρο

Το κύτταρο, όπως θυμόμαστε από τη βιολογία, είναι η βασική μονάδα του ανθρώπινου σώματος- και φυσικά του δέρματος. Κάθε κύτταρο αποτελείται από μικροσκοπικά «εξαρτήματα», τα οργανίδια, το καθένα από τα οποία έχει και ένα σημαντικό ρόλο: Για παράδειγμα, η προστατευτική κυτταρική μεμβράνη, είναι το «κέντρο τηλεπικοινωνιών» που δέχεται και στέλνει μηνύματα στο «κέντρο ελέγχου», δηλαδή στον πυρήνα του κυττάρου, εκεί όπου βρίσκονται το γενετικό υλικό, το DNA και τα γονίδιά του. Γύρω από τον πυρήνα, βλέπουμε ένα μικρό λαβύρινθο-ονομάζεται ενδοπλασματικό δίκτυο- που συνθέτει και μεταφέρει πρωτεΐνες, πρώτα στο σύμπλεγμα Golgi κι από εκεί στο εξωτερικό των κυττάρων . Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν μπορεί να συμβεί αν τα κύτταρα δεν τροφοδοτηθούν με ενέργεια από το «εργοστάσιο» που την παράγει. Τα μιτοχόνδρια.

1500 γεννήτριες ενέργειας

Τα μιτοχόνδρια παράγουν, αποθηκεύουν και κατανέμουν στα κύτταρα την απαραίτητη ενέργεια –γνωστή ως ΑΤΡ- , έτσι ώστε να μπορούν να εκτελούν σωστά τις βιολογικές τους λειτουργίες. Κάθε κύτταρο διαθέτει 1500 περίπου τέτοιες μικροσκοπικές «γεννήτριες» οι οποίες χρησιμοποιούν σαν καύσιμο, γλυκόζη από τις τροφές και οξυγόνο-τα μιτοχόνδρια καταναλώνουν το 80% του οξυγόνου που αναπνέουμε!- και παράγουν καθημερινά, 40 κιλά ΑΤΡ η κάθε μια, που αντιστοιχούν στο 90% της ενέργειας που χρειάζονται τα κύτταρα.

Τα τελευταία χρόνια ανακαλύφθηκε ότι τα μιτοχόνδρια διαθέτουν δικό τους DNA, το οποίο όμως είναι 10 φορές πιο ευάλωτο από το DNA του κυττάρου στις επιθέσεις των ελευθέρων ριζών γιατί ο επανορθωτικός μηχανισμός του δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός. Έτσι, με το πέρασμα του χρόνου, το μιτοχονδριακό DNA αποδυναμώνεται , οι «γεννήτριες» παράγουν ολοένα και λιγότερη ενέργεια και τα κύτταρα δυσκολεύονται να λειτουργήσουν όπως πρέπει: τα κερατινοκύτταρα δεν παράγουν τα συστατικά εκείνα που συνθέτουν το προστατευτικό υδρολιπιδικό φιλμ της επιδερμίδας με αποτέλεσμα να αφυδατώνεται και να χάνει τη λάμψη της .Τα μελανινοκύτταρα κατανέμουν άνισα τη μελανίνη στην επιφάνειά της οδηγώντας στον σχηματισμό κηλίδων, ενώ οι ινοβλάστες παράγουν λιγότερο κολλαγόνο και ελαστίνη μειώνοντας την ελαστικότητα και τη σφριγηλότητα της επιδερμίδας. Με λίγα λόγια, η φθορά του DNA των μιτοχονδρίων «αδειάζει τις μπαταρίες των κυττάρων» και είναι ένας από τους λόγους που κάνουν την επιδερμίδα να γερνά πρόωρα.

Αποτοξίνωση: μια νυχτερινή δουλειά…

Η επιδερμίδα εκτίθεται καθημερινά σε πολυάριθμες περιβαλλοντικές επιθέσεις (UV ακτινοβολία, ρύποι κλπ), που φθείρουν τα οργανίδια των κυττάρων . Αυτά τα ελαττωματικά, πλέον «εξαρτήματα», αν συσσωρευτούν, προκαλούν …κυκλοφοριακή συμφόρηση και καθυστερήσεις στις κυτταρικές λειτουργίες . Ευτυχώς, τα κύτταρα έχουν τον τρόπο να τα ξεφορτώνονται, χάρη στα συστήματα αποτοξίνωσης που διαθέτουν. Ένα από αυτά - ίσως το πιο ολοκληρωμένο-είναι η αυτόλυση στην οποία τον τελευταίο καιρό έχει επικεντρωθεί το ενδιαφέρον των μελετητών. Πρόκειται για μια διαδικασία «εσωτερικής πέψης», κατά την οποία οι πρωτεΐνες και τα άχρηστα οργανίδια αποδομούνται, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η επιβίωση και ομαλή ανανέωση των κυττάρων. Η αυτόλυση …πιάνει δουλειά, την ώρα που κοιμόμαστε. Αναγνωρίζει τα φθαρμένα συστατικά του κυττάρου, τα παγιδεύει μέσα σε μια μεμβράνη και με τη βοήθεια ενζύμων, τα «χωνεύει». Μέσα σε 4 ώρες, τα κύτταρα είναι και πάλι καθαρά, έτοιμα να ανανεωθούν.

Όμως…

Με το πέρασμα του χρόνου, η αποτελεσματικότητα της αυτόλυσης αρχίζει να φθίνει εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής ενέργειας από τα μιτοχόνδρια-το «εργοστάσιο» που λέγαμε παραπάνω. Τα φθαρμένα συστατικά συσσωρεύονται και φορτώνουν τα κύτταρα με τοξίνες, εμποδίζοντάς τα να πολλαπλασιαστούν. Τη φυσιολογική και αναπόφευκτη αυτή εξέλιξη, έρχεται να επιταχύνει ο λιγοστός και κακής ποιότητας ύπνος που κάνουμε*. Η επιβράδυνση της κυτταρικής ανανέωσης οδηγεί, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, στη γήρανση της επιδερμίδας.

*Σύμφωνα με μια μελέτη του 2013 , η έλλειψη ύπνου μειώνει την άμυνα της επιδερμίδας απέναντι στις εξωτερικές επιθέσεις και ευνοεί την εμφάνιση λεπτών γραμμών και ρυτίδων, δυσχρωμιών και χαλάρωσης. Αποκαλύφθηκε δε ότι 2 ώρες λιγότερος ύπνος κάθε μέρα, μας κάνει να δείχνουμε 4-5 χρόνια μεγαλύτερες!

Ώρα για …ενισχύσεις

Η βιομηχανία καλλυντικών έχοντας μελετήσει σε βάθος τους μηχανισμούς ανανέωσης της επιδερμίδας και στους κινδύνους που απειλούν τη νεανικότητά της, γνωρίζει καλά ότι μόνη της δεν μπορεί πλέον να αντεπεξέλθει. Χρειάζεται ενισχύσεις. Έτσι έχει αναπτύξει συνθέσεις που δρουν στοχευμένα, τόσο στην καρδιά του «εργοστασίου» των κυττάρων, δηλαδή στα μιτοχόνδρια, όσο και στο σύστημα φυσικής αποτοξίνωσης και επανόρθωσης, δηλαδή στην αυτόλυση. Εμπλουτισμένες με ενεργά συστατικά (αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, φυτικά εκχυλίσματα κ.α.), προστατεύουν την επιδερμίδα στη διάρκεια της μέρας και «φορτίζουν τις μπαταρίες» των κυττάρων της. Όσο για το βράδυ, τα συστατικά αυτά, ενισχύουν τη διαδικασία αποτοξίνωσης βοηθώντας τα κύτταρα να απαλλαγούν από τα …σκουπίδια τους και να προλάβουν να ανανεωθούν πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι μας….

Είναι γεγονός ότι κάποιες γυναίκες μεγαλώνουν πιο όμορφα από κάποιες άλλες. Γιατί; Διότι από καθαρή...  

Η υψηλή περιεκτικότητά της σε δραστικά συστατικά είναι η προφανής απάντηση. Όμως τα πράγματα δεν...  

Εδώ και αρκετά χρόνια, η βιομηχανία καλλυντικών, θέλοντας να συμβαδίσει με το πανίσχυρο πλέον trend του...  

«Διεισδύει σε βάθος, δρα στην καρδιά των κυττάρων…». Όλες έχουμε κάποια στιγμή αναρωτηθεί τι ακριβώς...  

Το πέρασμα στην ωριμότητα που σηματοδοτεί η δεκαετία των 50 συνοδεύεται από μία σειρά έντονων αλλαγών...  

Γιατί μιλούν όλοι για το μικροβίωμα; Τι γυρεύουν τα προβιοτικά στα καλλυντικά μας; Και γιατί η βιολογική...  

Αν οι εντυπωσιακές «λέξεις-κλειδιά» στην ετικέτα μιας καλλυντικής κρέμας ήταν η μόνη σας πηγή ενημέρωσης...