Μύθοι και αλήθειες για τα αποσμητικά

Τετάρτη, 26 Ιουλίου 2017 Λένα Ιωαννίδου	EXPERT'S CORNER

Γιατί ιδρώνουμε;

Το σώμα μας διαθέτει από 2 έως 4 εκατομμύρια ιδρωτοποιούς αδένες με βασική τους αποστολή τη θερμορύθμιση. Τι σημαίνει αυτό; Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος και η θερμοκρασία του σώματός μας είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Μόλις αρχίσει να ανεβαίνει η πρώτη, ο υποθάλαμος- ο θερμοστάτης του υγιούς οργανισμού που βρίσκεται στον εγκέφαλο και ρυθμίζει την θερμοκρασία μας περίπου στους 37^ο - σημαίνει συναγερμό και δίνει εντολή στους ιδρωτοποιούς αδένες να αναλάβουν δράση. Ο ιδρώτας που παράγεται, εξατμίζεται, ψύχεται και μας επαναφέρει σε κατάσταση ομοιόστασης, δηλαδή ισορροπίας ανάμεσα στο εξωτερικό περιβάλλον και το σώμα. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και κάθε φορά που η εσωτερική μας θερμοκρασία αυξάνεται εξαιτίας επίπονης σωματικής άσκησης ή έντονων συνθηκών στρες. Η φυσιολογική διαδικασία της εφίδρωσης, δεν θα μας απασχολούσε ιδιαίτερα αν δεν υπήρχε το πρόβλημα της κακοσμίας.

Τι… μυρίζει;

Ο ιδρώτας που παράγεται από τους εκκρινείς αδένες και εναποτίθεται στο σύνολο της επιφάνειας του δέρματος-κυρίως όμως στο κεφάλι, στις παλάμες και στα πέλματα-, είναι κατά κανόνα άοσμος καθώς αποτελείται κατά 99% από νερό και λιγοστές οργανικές ουσίες (χλωριούχο νάτριο και κάλιο). Αυτός είναι ο ιδρώτας που ψύχεται. Αντίθετα, οι αποκρινείς ιδρωτοποιοί αδένες που αναπτύσσονται κατά την εφηβεία, βρίσκονται σε «κλειστές» περιοχές ή με έντονη τριχοφυΐα, όπως είναι οι μασχάλες και τα γεννητικά όργανα και ο ιδρώτας που εκκρίνουν δεν έχει σαφή ρόλο-σύμφωνα με μια θεωρία λειτουργεί ως αρχέγονος σεξουαλικός «messenger» . Ο ιδρώτας αυτός, είναι ένα πιο πηχτό, άοσμο υγρό, πλούσιο σε πρωτεΐνες, αμμωνία, λιπίδια και υδατάνθρακες. Εκβάλλει στην επιφάνεια του δέρματος μέσω των τριχοθυλακίων και αποκτά ιδιάζουσα οσμή – κακοσμία- εξαιτίας των βακτηριδίων που αναπτύσσονται εύκολα σε θερμό και υγρό περιβάλλον. Το πρόβλημα επιτείνουν η ψυχολογική μας κατάσταση και το στρες.

Έλεγχος ή κάλυψη;

Στην αγορά των καλλυντικών, η υπερβολική εφίδρωση όπως και η κακοσμία αντιμετωπίζονται με δύο βασικές κατηγορίες προϊόντων, τα αντιιδρωτικά και τα αποσμητικά. Τα πρώτα, περιέχουν ενεργά συστατικά, κυρίως άλατα αλουμινίου, τα οποία ρυθμίζουν την έκκριση του ιδρώτα φράζοντας παροδικά τους ιδρωτοποιούς αδένες της μασχάλης κατά 60% περίπου. Τα δεύτερα, δεν σταματούν την εφίδρωση. Με τα συστατικά που περιέχουν, κάνουν το περιβάλλον της μασχάλης λιγότερο «φιλικό» προς τα βακτηρίδια ή απλώς εξουδετερώνουν τις δυσάρεστες οσμές καλύπτοντάς τις με άρωμα. Η διάκριση αυτή δεν είναι πάντα ξεκάθαρη καθώς κυκλοφορούν προϊόντα που συνδυάζουν την αποσμητική με την αντιιδρωτική δράση.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι τα αποσμητικά είναι αποτελεσματικότερα όταν η χρήση τους γίνεται σε καθαρή επιδερμίδα το βράδυ –όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι χαμηλότερη και η παραγωγή ιδρώτα μικρότερη- και επαναλαμβάνεται το επόμενο πρωί. Δεν έχουν πάντως όλες οι μορφές αποσμητικών έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα. Τα αποσμητικά σε μορφή roll-on είναι πιο αποτελεσματικά από τα σπρέι και τα στικ, έστω κι αν έχουν την ίδια σύνθεση.

Μύθοι και αλήθειες

Τα αποσμητικά προϊόντα έχουν κατηγορηθεί όσο λίγα καλλυντικά για την “επικίνδυνη” δράση τους. Μολονότι οι αποδείξεις στηρίζονται συνήθως σε κάποιες αόριστες έρευνες, η κινδυνολογία που αναπτύσσεται -συνήθως μέσω διαδικτύου-προκαλεί δικαιολογημένη ανησυχία. Ας δούμε λοιπόν τι ισχύει στην πραγματικότητα.

Μύθος: Τα αντιιδρωτικά (antiperspirants) «παγιδεύουν» τις τοξίνες στον οργανισμό.

Αλήθεια: Το 95% των τοξινών αποβάλλεται από τον οργανισμό μέσω του ήπατος και των νεφρών. Ο ιδρώτας αποτελεί δευτερεύον δίκτυο αποβολής τοξινών. Ο κύριος ρόλος του είναι να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος . Από την άλλη, οι ιδρωτοποιοί αδένες της μασχάλης δεν ξεπερνούν το 1% από τα εκατομμύρια αδένων που βρίσκονται σε όλο το σώμα. Απλώς στην περιοχή αυτή ο ιδρώτας γίνεται αντιληπτός γιατί δεν μπορεί να εξατμιστεί εύκολα.

Μύθος: Τα αποσμητικά και τα αντιιδρωτικά προκαλούν καρκίνο του μαστού.

Αλήθεια: Το Αμερικανικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο έχει δηλώσει κατηγορηματικά, από το 2002, ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα αντιιδρωτικά προκαλούν καρκίνο από τη συσσώρευση επικίνδυνων ουσιών και τοξινών στον ιστό του μαστού. Παρόλα αυτά, οι περισσότερες μάρκες απέσυραν προληπτικά τα parabens από τη σύνθεση των προϊόντων τους.

Tip: Οι γιατροί συστήνουν στις γυναίκες, τη μέρα που θα κάνουν μαστογραφία να μην χρησιμοποιήσουν αντιιδρωτικό ή αποσμητικό γιατί υπάρχει κίνδυνος τα συστατικά τους που μένουν στην επιφάνεια της επιδερμίδας, να "διαβαστούν" κατά λάθος από τις ακτίνες Χ ως ανωμαλία ή βλάβη του μαστού.

Μύθος: Τα αντιιδρωτικά προκαλούν τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Αλήθεια: Σύμφωνα με μελέτες, ανιχνεύθηκαν άλατα αλουμινίου (ένα από τα πιο συνηθισμένα συστατικά των αντι-ιδρωτικών) στον εγκέφαλο ασθενών με Αλτσχάιμερ, η παρουσία τους ωστόσο δεν συνδέθηκε με τα αίτια εμφάνισης της νόσου. Και στην περίπτωση αυτή, αρκετές εταιρίες απέσυραν προληπτικά τα άλατα αλουμινίου από τις συνθέσεις των προϊόντων τους και τα αντικατέστησαν με ορυκτά άλατα.

Και μια αλήθεια χωρίς μύθο: Ο μόνος υπαρκτός κίνδυνος από τη χρήση αποσμητικού ή αντιιδρωτικού είναι ο ερεθισμός της ευαισθητοποιημένης επιδερμίδας -π.χ. μετά από ξύρισμα ή μικροτραυματισμό της περιοχής. Ωστόσο, τα περισσότερα προϊόντα που κυκλοφορούν έχουν πλέον φόρμουλες με ισορροπημένο pH, δεν είναι δηλαδή όξινο ώστε να ερεθίζει το δέρμα.

2014-05-15 8+1 τρόποι να τα βγάλετε πέρα με τον ιδρώτα

2016-01-10 Κινδυνεύουμε πράγματι από το Triclosan;

Είναι γεγονός ότι κάποιες γυναίκες μεγαλώνουν πιο όμορφα από κάποιες άλλες. Γιατί; Διότι από καθαρή...  

Η υψηλή περιεκτικότητά της σε δραστικά συστατικά είναι η προφανής απάντηση. Όμως τα πράγματα δεν...  

Εδώ και αρκετά χρόνια, η βιομηχανία καλλυντικών, θέλοντας να συμβαδίσει με το πανίσχυρο πλέον trend του...  

«Διεισδύει σε βάθος, δρα στην καρδιά των κυττάρων…». Όλες έχουμε κάποια στιγμή αναρωτηθεί τι ακριβώς...  

Το πέρασμα στην ωριμότητα που σηματοδοτεί η δεκαετία των 50 συνοδεύεται από μία σειρά έντονων αλλαγών...  

Γιατί μιλούν όλοι για το μικροβίωμα; Τι γυρεύουν τα προβιοτικά στα καλλυντικά μας; Και γιατί η βιολογική...  

Αν οι εντυπωσιακές «λέξεις-κλειδιά» στην ετικέτα μιας καλλυντικής κρέμας ήταν η μόνη σας πηγή ενημέρωσης...