Κάθε πράγμα... στον καιρό του

Τρίτη, 16 Φεβρουαρίου 2016 Λένα Ιωαννίδου	ΣΩΜΑ

Ο χρόνος και ο άνθρωπος. Μια σχέση η οποία απασχόλησε φιλοσοφικά τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και τους επιγόνους τους μέχρι τις μέρες μας. Ο Ιπποκράτης έκανε, πάλι, τις πρώτες νύξεις -από ιατρική σκοπιά- γύρω από τις λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος, σε σχέση με το χρόνο. Η χρονοβιολογία, όμως, ως επιστήμη, είναι αναμφίβολα προϊόν των τελευταίων δεκαετιών. Τα θεμέλιά της τέθηκαν πάνω στις μελέτες που έγιναν στα τέλη του 18ου αιώνα από τον Carl von Linne. Ο Σουηδός βοτανολόγος, παρατηρώντας συστηματικά μια σειρά από φυτά και άνθη, διαπίστωσε ότι οι λειτουργίες τους ακολουθούν ένα αυστηρό εσωτερικό «ωρολόγιο πρόγραμμα», ανεξάρτητα από εποχές, κλιματολογικές συνθήκες κ.λπ. Δύο αιώνες αργότερα τα συμπεράσματα αυτά μελέτησε, συγκριτικά με τις ανθρώπινες λειτουργίες, μια ομάδα Αμερικανών, Γάλλων και Γερμανών βιολόγων, καθιερώνοντας έτσι ένα νέο επιστημονικό όρο, τη χρονοβιολογία.

Πάνω από 50 λειτουργίες του οργανισμού, όπως η θερμοκρασία του σώματος, η ενέργεια, η νοητική δραστηριότητα, η πέψη, οι ορμονικές εκκρίσεις, φαίνεται πως ακολουθούν συγκεκριμένους βιορυθμούς, γενετικά προκαθορισμένους. Μελέτες που έγιναν πάνω σε δίδυμους έδειξαν πως οι βιορυθμοί τους ήταν ταυτόσημοι. Για το βιολογικό ρολόι ενός ανθρώπου, μια μέρα μπορεί να διαρκεί από 25-30 ώρες. Στην πραγματικότητα, ο οργανισμός μας διαθέτει περισσότερα από ένα «ρολόγια», όπως είναι ο μηνιαίος κύκλος για τις γυναίκες ή η αλλαγή των εποχών. Η ηλικία, επίσης, παίζει καθοριστικό ρόλο. Έχει παρατηρηθεί πως οι γυναίκες κάτω των 35 ετών κουράζονται ευκολότερα, ενώ όσο μεγαλώνουν, το βιολογικό τους ρολόι προσαρμόζεται καλύτερα. Φυσικά, οι βιορυθμοί αυτοί, ως ένα βαθμό, συγχρονίζονται με τους βιορυθμούς του κοινωνικού συνόλου. Μάλιστα, ένα χαρακτηριστικό πείραμα απέδειξε παλιότερα την ικανότητα προσαρμογής που διαθέτει κάθε άνθρωπος. Εφτά γυναίκες, άγνωστες μεταξύ τους, απομονώθηκαν για λίγες μέρες σε ένα σπήλαιο, με σταθερή θερμοκρασία, χωρίς ήλιο και χωρίς καμία επαφή με τον εξωτερικό κόσμο. Το βιολογικό ρολόι κάθε γυναίκας ήταν «ρυθμισμένο» σε ένα χρονικό διάστημα 24-28 ωρών. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, οι βιορυθμοί τους συγχρονίστηκαν στις 24 ώρες και 8 λεπτά!

Ποια είναι η σωστή ώρα;

Οι ειδικοί επιμένουν ότι κάθε λειτουργία στο σώμα μας έχει την ώρα της και την εποχή της. Κοιμόμαστε καλύτερα όταν έχει πέσει το σκοτάδι, γυμναζόμαστε καλύτερα το πρωί, νυστάζουμε περισσότερο το χειμώνα, μας απορυθμίζει ένα υπερατλαντικό ταξίδι, μελετάμε καλύτερα ανάμεσα στις 10.00 και 11.00 το πρωί. Ας συγχρονιστούμε, λοιπόν, με το βιολογικό μας ρολόι. …

7.00-8.00

Ένα χλιαρό μπάνιο θα μας ξυπνήσει. Αντίθετα με ό,τι πιστεύουμε, το κρύο ντους κατεβάζει τη θερμοκρασία του σώματος και νυστάζουμε ξανά. Μισή ώρα μετά τα πρωινό ξύπνημα είναι η ιδανική στιγμή να ζυγιστούμε. Μπορούμε να καταναλώσουμε άφοβα σάκχαρα στο πρωινό, γιατί την ώρα αυτή, η αυξημένη έκκριση κορτιζόνης στον οργανισμό τα μετατρέπει αυτόματα σε ενέργεια. Καλό είναι να αποφύγουμε κάθε είδους μελέτη. Τα φαιά μας κύτταρα ακόμα κοιμούνται.

9.00-11.00

Η καλύτερη ώρα για γυμναστική ή για να συγκεντρώσουμε τη σκέψη μας και να μελετήσουμε κάτι το οποίο θα πρέπει να θυμόμαστε καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας είναι το διάστημα 9.00· 10.00, αλλά επίσης η σωστή στιγμή να ξεκινήσουμε μια επαγγελματική σύσκεψη ή να πιούμε έναν καφέ με φίλες. Η κοινωνικότητα και η καλή διάθεση βρίσκονται στο απόγειό τους. 10.00-11.00: Σωστή ώρα για δημιουργική απασχόληση, έρευνα, πνευματική εργασία, αλλά λάθος για επικίνδυνες χειρωνακτικές δουλειές. Τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα γίνονται γύρω στις 10.00. Κατά τις 11.00, ένας χυμός και λίγος καθαρός αέρας θα μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε τα πρώτα σημάδια κούρασης.

12.00-13.00

Κάθε εργασία που απαιτεί επιδεξιότητα -μαστορέματα, ράψιμο κ.λπ.- μπορεί να γίνει τέλεια την ώρα αυτή. Αντίθετα, ο εγκέφαλος μας μοιάζει «μουδιασμένος». Είναι, επίσης, η ώρα όπου -πάση θυσία- πρέπει να αποφύγουμε να φάμε οποιοδήποτε φαγητό ύποπτης προέλευσης. Οι περισσότερες τροφικές δηλητηριάσεις καταγράφονται περίπου γύρω στις 12.00. Η ιδανική στιγμή να προσφέρουμε ένα ελαφρύ γεύμα στον εαυτό μας είναι στη 13.00, με άπαχο κρέας ή ψάρι, φρούτα και άφθονο νερό, αλλά όχι αλκοόλ. Μετά το γεύμα, εάν είναι δυνατό, μιαι εικοσάλεπτη διακοπή από κάθε δραστηριότητα θα μας βοηθήσει να ξαναγεμίσουμε τις μπαταρίες μας και να συνεχίσουμε τη δουλειά με περισσότερη ενέργεια. Η φυσιολογική πτώση, άλλωστε, της θερμοκρασίας του σώματος μετά το φαγητό δικαιολογεί απόλυτα τη μεσογειακή παράδοση της σιέστας.

14.00-15.00

Το μεγάλο σφάλμα θα είναι να συνεχίσουμε τη σιέστα. Η θερμοκρασία του σώματός μας στις 14.00 βρίσκεται και πάλι σε φυσιολογικά επίπεδα, αλλά όχι και η ικανότητα συγκέντρωσης της σκέψης μας. Είναι η πλέον επικίνδυνη ώρα για να ξεκινήσουμε ένα μεγάλο ταξίδι με αυτοκίνητο. Λίγο αργότερα, όμως, η μνήμη μας είναι σε φόρμα, όπως και η ικανότητα εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας. Και το πιο παράδοξο! Η ιδανική ώρα για ένα ραντεβού στον οδοντίατρο είναι γύρω στις 15.00. Η τοπική αναισθησία θα ενεργήσει ταχύτερα και το μούδιασμα θα υποχωρήσει γρηγορότερα.

18.00-19.00

Η θερμοκρασία του σώματος βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Εάν, όμως, έχουμε ξυπνήσει νωρίς, η ώρα αυτή δεν είναι κατάλληλη για συσκέψεις και σοβαρές συζητήσεις, γιατί ο οργανισμός μας έχει αρχίσει να κουράζεται. Προσοχή στα τσιμπολογήματα κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του δείπνου. Θα ανεβάσουμε τα επίπεδα της ινσουλίνης, εμποδίζοντας έτσι τη διαδικασία λιπόλυσης στα κύτταρα

20.00-21.00

Ο οργανισμός μας δεν χρειάζεται παρά ένα ελαφρύ δείπνο, γιατί οι ενεργειακές του ανάγκες κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι λιγοστές, με αποτέλεσμα μια πλούσια σε λιπαρά τροφή να αποθηκευτεί αυτόματα στα λιποκύτταρα. Εξίσου βλαβερή είναι η υπερκατανάλωση σακχάρων, αμύλου και φρούτων. Η διαδικασία ζύμωσης μέσα στο στομάχι θα κάνει τον ύπνο μας ανήσυχο. Το δίωρο αυτό θα νιώσουμε έντονα την ανάγκη για συντροφιά. Έχει αποδειχτεί ότι από τις 20.00 μέχρι τις 22.00 η μοναξιά είναι αβάσταχτη! Εάν την προηγούμενη ημέρα έχουμε ξενυχτήσει, η ιδανική ώρα για να πέσουμε στο κρεβάτι είναι γύρω στις 21.00. Μόνο έτσι ο οργανισμός μας θα μπορέσει να αναπληρώσει τις χαμένες ώρες ύπνου

22.00-24.00

Ώρα για ύπνο. Το 80% των ανθρώπων έχει ανάγκη 6-9 ωρών ύπνου, ένα 5% λιγότερο από 6 ώρες και το 10%·14% πάνω από 9 ώρες. Επειδή, όμως, δεν σεβόμαστε, συνήθως, την ανάγκη αυτή του οργανισμού μας την ώρα που πρέπει, τουλάχιστον ας προσπαθήσουμε να μην ξενυχτήσουμε πίνοντας, γιατί, με μαθηματική ακρίβεια, θα μεθύσουμε! Εάν υπάρχει πρόβλημα αλλεργίας στη σκόνη, καλό είναι να ξαπλώσουμε έχοντας κλείσει τα παράθυρα. Την ώρα αυτή ο οργανισμός μας είναι ιδιαίτερα ευάλωτος

3.00

Αν ξυπνήσουμε την ώρα αυτή, δεν έχουμε παρά να ανάψουμε το φως και να περιμένουμε. Δυστυχώς, ο επόμενος κύκλος ύπνου ξεκινά στις 4.30. Φυσικά, στο διάστημα αυτό ας μην επιχειρήσουμε να αναλύσουμε τα προβλήματα της μέρας που πέρασε. Ο εγκέφαλός μας βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση και η μνήμη μας -σε αντίθεση με το σώμα- κοιμάται βαθιά. Εάν, αντίθετα, την ώρα αυτή μόλις έχει τελειώσει μία ακόμα νύχτα κραιπάλης, η οδήγηση μπορεί να είναι η μοιραία κίνηση. Η μελατονίνη που παράγει ο οργανισμός -με έντονα συμπτώματα υπνηλίας- βρίσκεται στο ζενίθ, ενώ τα αντανακλαστικά μας στο ναδίρ. Οι αισθήσεις και τα ζωτικά μας όργανα, σύμφωνα πάντα με το βιολογικό μας ρολόι, έχουν καλές και κακές στιγμές. Ας εκμεταλλευτούμε τις πρώτες και ας σεβαστούμε τις τελευταίες.

Best of...

6.00-8.00: Ερωτική διάθεση. Η τεστοστερόνη στα ύψη (για τους άντρες).

14.00-18.00: Σάουνα, χαμάμ. Τα αιμοφόρα αγγεία διαστέλλονται γρηγορότερα και οι τοξίνες αποβάλλονται πιο εύκολα.

17.00-19.00: Το αισθητήριο της γεύσης και της όσφρησης στην καλύτερή του στιγμή.

21.00-24.00:Ερωτική διάθεση (για τις γυναίκες). Όπως φαίνεται, ένας από τους δύο πρέπει να αγνοήσει το βιολογικό του ρολόι...

20.00-22.00:Κατανάλωση αλκοόλ. Το αντέχουμε περισσότερο, γιατί το συκώτι τότε αρχίζει να λειτουργεί.

24.00-06.00: Βούρτσισμα δοντιών! Κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι αδένες του στόματος παράγουν ένα βακτηριοκτόνο αλκαλικό διάλυμα που προστατεύει τα δόντια. Τη νύχτα, όμως, αναπαύονται!

Worst of...

1.00-10.00: Καρδιακά προβλήματα. Έχει παρατηρηθεί πως τα περισσότερα εμφράγματα συμβαίνουν τις πρωινές ώρες.

3.00-5.00: Κρίσεις άσθματος. Η παραγωγή αδρεναλίνης και κορτιζόνης -των δύο αυτών ορμονών οι οποίες διευρύνουν τους βρογχικούς σωλήνες- την ώρα αυτή είναι χαμηλή.

6.00-8.00: Ανοσοποιητικό σύστημα. Στο διάστημα αυτό, ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με συνέπεια να είμαστε περισσότερο ευάλωτοι σε ιούς και μικρόβια.

12.00: Επιθετικότητα. Οι σφυγμοί ανεβαίνουν και μας κάνουν εριστικούς.

Δευτέρα πρωί: Υπερένταση. Η αλλαγή των βιορυθμών μας κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου οδηγεί σε αυξημένη αρτηριακή πίεση, έντονους καρδιακούς ρυθμούς και άγχος.

2014-05-29 ​Στους ρυθμούς του σώματός μας

Το ακαταμάχητο σύμβολο γοητείας και θηλυκότητας, αναδεικνύεται ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Για να διατηρήσουν...  

Ακόμη κι αν δεχτούμε πως η λεπτή από τη φύση της επιδερμίδα δημιουργεί τις ιδανικές προϋποθέσεις,...  

Ένα σπασμένο νύχι είναι απλά, ένα ενοχλητικό «ατύχημα». Όταν όμως γίνεται ... κατά συρροή, ίσως...  

Όσο οι χαμηλές θερμοκρασίες καλά κρατούν, η επιδερμίδα, μέσα σε βαριά ρούχα, υποφέρει και το δείχνει....  

Η άνοιξη είναι εδώ και η ιδέα ότι πολύ σύντομα θα χρειαστεί να αποκαλυφθούμε, μας εξιτάρει και συγχρόνως...  

Μιλάμε συνεχώς για το πώς θα διατηρήσουμε την επιδερμίδα του προσώπου μας νεανική, αλλά κατά κανόνα...  

Κατέχει το 91% του… οργάνου που λέγεται δέρμα, τα σημάδια γήρανσης αποτυπώνονται εξίσου έντονα πάνω...