Λογική και (στην) ευαισθησία

Πέμπτη, 15 Σεπτεμβρίου 2016 Λένα Ιωαννίδου	ΠΡΟΣΩΠΟ

Είναι μια λανθασμένη διάγνωση που κάνουμε πολύ συχνά για την επιδερμίδα μας. Την περιγράφουμε σαν ευαίσθητη-και δεν έχουμε την παραμικρή αμφιβολία γι αυτό. Ίσως ενδόμυχα να φοβόμαστε τα καλλυντικά, λένε οι ειδικοί, ίσως πάλι, να υπερτονίζουμε μια τυχαία ή παροδική ευαισθητοποίηση της επιδερμίδας μας, για να μας προσέξουν στο κατάστημα ή το φαρμακείο και να μας εξυπηρετήσουν καλύτερα. Πέρα όμως από τις ψυχολογικές παραμέτρους υπάρχει και μια πραγματικότητα που λειτουργεί σαν ελαφρυντικό γι αυτήν τη λάθος αυτοδιάγνωση. Τα συμπτώματα μοιάζουν πολύ για να μπορούμε να καταλάβουμε τη διαφορά ανάμεσα στις δύο καταστάσεις. Όμως, το ευαίσθητο και το ευαισθητοποιημένο δέρμα, είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Ας δούμε γιατί.

Ευαίσθητη ή ευαισθητοποιημένη επιδερμίδα;

Οι ειδικοί αποκαλούν την ευαισθητοποιημένη επιδερμίδα, λύκο με προβιά αρνιού, γιατί προσποιείται κάτι που δεν είναι. Όπως και η ευαίσθητη επιδερμίδα, εμφανίζει σημάδια αφυδάτωσης, ερεθισμό, αίσθημα δυσανεξίας και καύσου, κνησμό, ανομοιογένεια στο χρωματικό τόνο (κοκκινίλες) σπυράκια..

Η ευαισθητοποιημένη επιδερμίδα δείχνει θαμπή, ανομοιόμορφη με εμφανή σημάδια ερεθισμού. Έχοντας χάσει την ισορροπία της ταλαιπωρείται είτε από υπερβολική έκκριση σμήγματος είτε από υπερβολική ξηρότητα. Το πρόβλημα ενδέχεται να οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες , τόσο εξωγενείς όσο και ενδογενείς. Έκθεση στον ήλιο, στην ατμοσφαιρική ρύπανση και σε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες, υπερβολική χρήση προϊόντων χημικής ή μηχανικής απολέπισης, μη ισορροπημένη διατροφή, ανεπαρκής κατανάλωση νερού αλλά και ακατάλληλα καλλυντικά προκαλούν την ευαισθητοποίηση της επιδερμίδας, αποδυναμώνοντας, παροδικά, τον προστατευτικό φραγμό της. Εδώ, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό- πάνω από 50% - των γυναικών που δηλώνουν ότι έχουν ευαίσθητη επιδερμίδα, δικαιολογείται εν μέρει από το γεγονός ότι, εξαιτίας της διαρκούς και συχνά αναπόφευκτης έκθεσης σε εχθρικούς παράγοντες, η ευαισθητοποίηση της επιδερμίδας συχνά παύει να είναι ένα παροδικό σύμπτωμα. Κρατά μήνες, ακόμα και χρόνια , με άλλα λόγια, εξελίσσεται σε χρόνια κατάσταση, που λίγο απέχει από την «κανονική» ευαισθησία…

Τέλος, σύμφωνα με πολλούς δερματολόγους, η κατακόρυφη αύξηση των περιπτώσεων ευαισθητοποίησης της επιδερμίδας συνδέεται και με το…κυνήγι της αιώνιας νεότητας! Οι γυναίκες , στην προσπάθειά τους να «εξαφανίσουν» τα σημάδια γήρανσης, δοκιμάζουν αδιακρίτως, ολοένα και περισσότερα δραστικά προϊόντα-για να μην αναφερθούμε στις μη επεμβατικές θεραπείες- με συνέπεια, η επιδερμίδα τους να αντιδρά στην… υπερφόρτωση, με ερεθισμούς και δυσανεξία στα καλλυντικά.

Η ευαίσθητη επιδερμίδα, δεν αντιδρά απλώς σε εχθρικές συνθήκες ή ακατάλληλα προϊόντα. Η ευαισθησία είναι …στη φύση της, οι παράγοντες δηλαδή είναι γενετικοί- η μαμά ή η γιαγιά πιθανώς έχουν εξίσου ευαίσθητο δέρμα. Η επιδερμίδα είναι πολύ λεπτή και οι χρωστικές της (η μελανίνη που δίνει το χρώμα) μειωμένες, με αποτέλεσμα ο προστατευτικός φραγμός της να είναι εύθραυστος και η λειτουργία του ανεπαρκής. Συχνά, άτομα με αυτόν τον τύπο επιδερμίδας αντιμετωπίζουν και άλλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα, υποφέρουν από άσθμα, αλλεργίες, έκζεμα, ροδόχρου νόσο, δερματίτιδες κ.α. Η ευαίσθητη επιδερμίδα δεν «θεραπεύεται», μπορεί ωστόσο να βοηθηθεί σημαντικά με εξειδικευμένη φροντίδα που θα περιορίσει την αντιδραστικότητά της.

Τα συμπτώματα «μιλούν»

-Επιδερμίδα που «τραβάει» και έχει φαγούρα: το πιθανότερο είναι να φταίει το σαπούνι ή το ζελ καθαρισμού που χρησιμοποιείτε . Οι επιθετικοί επιφανειοδραστικοί παράγοντες (τα γνωστά μας SLS/SLES) που πολύ συχνά περιέχουν, απογυμνώνουν την επιδερμίδα από τα προστατευτικά της λιπίδια. Από τις μικροσκοπικές ρωγμές που δημιουργούνται, όχι μόνο διαφεύγει η φυσική υγρασία των κυττάρων-η αφυδάτωση προκαλεί το αίσθημα «τραβήγματος»- αλλά μπορούν εύκολα να διεισδύσουν και να ευαισθητοποιήσουν στο δέρμα, τα αλλεργιογόνα από το περιβάλλον ή να προκαλέσουν ερεθισμό τα δραστικά συστατικά της κρέμας που χρησιμοποιούσαμε μέχρι τώρα χωρίς πρόβλημα.

-Επιδερμίδα που καίει και «τσιμπάει»: το πιθανότερο είναι να φταίει η ταυτόχρονη παρουσία πολλών δραστικών αντιγηραντικών συστατικών ή κάποιων που κάνουν την ίδια δουλειά. Για παράδειγμα χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα, προϊόντα με ρετινόλη και ΑΗΑ ουσιαστικά αναγκάζετε την επιδερμίδα σας να ενεργοποιήσει τη διαδικασία απολέπισης 2 φορές, με αποτέλεσμα, μαζί με τα νεκρά κύτταρα να χάσει και την προστατευτική της ασπίδα .

-Επιδερμίδα που κοκκινίζει και «φουντώνει» : πιθανότατα το πρόβλημα ακούει στο όνομα ροδόχρους νόσος (rosacea). Πρόκειται για μια φλεγμονώδη δερματοπάθεια με άγνωστα αίτια, η οποία χαρακτηρίζεται από διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, ερυθρότητα, ακόμα και μικρά εξανθήματα. Εμφανίζεται κατά κανόνα μετά τα 30, σε ευαίσθητες επιδερμίδες, συνήθως ανοιχτόχρωμες και την πυροδοτούν το κρύο, η ζέστη, τα πικάντικα φαγητά, το αλκοόλ ή η έκθεση στον ήλιο.

-Οίδημα και κοκκινίλα στην επιδερμίδα γύρω από τα μάτια: Πριν σπεύσετε να κατηγορήσετε την καινούργια κρέμα ματιών ότι «σας έκανε αλλεργία» αναζητήστε τον πιθανό ένοχο στο …βερνίκι νυχιών ή στην κρέμα χεριών που φοράτε. Τρίβοντας ασυναίσθητα τα μάτια σας αρκετές φορές μέσα στη μέρα, η ευαίσθητη επιδερμίδα που τα περιβάλλει, έρχεται σε άμεση επαφή με αλλεργιογόνα και ερεθιστικές ουσίες όπως είναι η φορμαλδεΰδη και το τολουόλιο που περιέχουν πολλά βερνίκια ή τα αρώματα στις κρέμες χεριών.

-Επιδερμίδα με κόκκινα εξανθήματα και φαγούρα: Εάν η αντίδραση αυτή εκδηλωθεί με την εφαρμογή μιας καινούργιας κρέμας, το πιθανότερο είναι να οφείλεται σε κάποιο συστατικό της-αλκοόλ, άρωμα, τεχνητές χρωστικές, συντηρητικά κ.ά. Τα αμυντικά κύτταρα του δέρματος, αντιλαμβάνονται τη ξένη ουσία ως εισβολέα και μέσα σε λίγες ώρες –χωρίς ωστόσο να αποκλείεται μια καθυστερημένη αντίδραση 1-2 εβδομάδες αργότερα- «αντεπιτίθενται» με μια αλυσίδα δερματικών αντιδράσεων όπως εξανθήματα, κνησμό, ξεφλούδισμα κλπ..

Τι μπορούμε να κάνουμε

Η φροντίδα της ευαίσθητης όπως και της ευαισθητοποιημένης επιδερμίδας στηρίζεται σε ένα βασικό κανόνα: θα πρέπει να είναι απλή και εύκολη, με minimal καλλυντικές φόρμουλες, τόσο στον αριθμό των συστατικών που περιέχουν όσο και στη δραστικότητά τους. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο καταστάσεις, είναι ότι στην ευαίσθητη επιδερμίδα ο κανόνας αυτός ισχύει εφ’ όρου ζωής, ενώ για την ευαισθητοποιημένη επιδερμίδα, είναι ένα υποχρεωτικό «διάλειμμα» από την συνηθισμένη ρουτίνα ομορφιάς, που θα της δώσει τον απαραίτητο χρόνο να επανορθώσει τις φθορές και να ενισχύσει τον προστατευτικό φραγμό της.

• Αποφύγετε τα προϊόντα με πολλά, ή πολύ δραστικά συστατικά, στα καλλυντικά που χρησιμοποιείτε, όπως και το scrub/peeling με ισχυρούς απολεπιστικούς παράγοντες-χημικούς ή φυσικούς. Ειδικότερα για τις περιπτώσεις ευαισθητοποίησης της επιδερμίδας, ο «ένοχος» μπορεί να κρύβεται σε ερεθιστικές ουσίες (αλκοόλ, άρωμα, αιθέρια έλαια κλπ) που περιέχει κάποιο από τα καλλυντικά που χρησιμοποιείτε . Απλοποιώντας για ένα διάστημα την καθημερινή σας φροντίδα ίσως τον ανακαλύψετε…
• Περιορίστε τη χρήση πλούσιων ελαίων στο πρόσωπο, γιατί το φιλμ που σχηματίζουν στην επιφάνεια της επιδερμίδας δεν διευκολύνει την αποκατάσταση του προστατευτικού φραγμού της.
• Αναζητήστε ήπια προϊόντα καθαρισμού , όπως είναι τα micellar waters, εμπλουτισμένα με ενυδατικά συστατικά και με χαμηλό pH, που δεν ξηραίνουν την επιδερμίδα.
• Αποφύγετε την επαφή της επιδερμίδας με πολύ ζεστό ή πολύ κρύο νερό.
• Αποφύγετε τις τονωτικές λοσιόν με οινόπνευμα (alcohol denat. SD) , μενθόλη ή αμαμελίδα (witch hazel).
• Επιλέξτε δροσερές ενυδατικές κρέμες με minimal φόρμουλες, εμπλουτισμένες με αντιφλεγμονώδη και καταπραϋντικά συστατικά.
• Μην παραλείπετε την καθημερινή αντηλιακή και αντιοξειδωτική προστασία . Οι μικροφλεγμονές στα κύτταρα από τις επιθέσεις των ελεύθερων ριζών που προκαλούν οι ακτίνες UV και η περιβαλλοντική ρύπανση είναι από τους πιο συχνούς παράγοντες ευαισθητοποίησης. Προτιμήστε τα φυσικά αντηλιακά φίλτρα.

Στο ίδιο μήκος κύματος με την επιδερμίδα του προσώπου οι ανάγκες της ευαίσθητης περιοχής γύρω από...  

Είναι, χωρίς αμφιβολία, τα συστατικά-πολυεργαλεία που προσφέρουν άμεσα ορατά αποτελέσματα στην όψη...  

Τις μέρες των διακοπών οι μάσκες ενυδάτωσης αποδεικνύονται ο πιο σύντομος δρόμος για την επανόρθωση...  

Το δέρμα είναι ίσως το μοναδικό όργανο του ανθρώπινου σώματος που, όταν «δυσανασχετεί», αντιδρά....  

Η θερμοκρασία στην πόλη αρχίζει να ανεβαίνει. Kαι η επιδερμίδα, όσο και εμείς, θα αναζητά όλο και...  

Ναι, είναι αλήθεια, όσο νωρίτερα αρχίσετε να αντιμετωπίζετε τα σημάδια γήρανσης, τόσο καλύτερα....  

 Ίσως να μην έχετε ξανακούσει τη λέξη, όμως τις συνέπειές της μπορεί να τις βλέπετε ήδη στον καθρέφτη...